محوطه سازی در ایران

محوطه سازی که در انگلیسی Landscaping خوانده می شود، در اصطلاح فارسی برای هر گونه تزیین فضای بیرونی از جمله، محوطه سازی مجتمع مسکونی، ویلا، باغ ویلا، تالار، شهرک، مجتمع توریستی و هر مکان دیگری که بتوان با کمک گیاهان، آبنما، آلاچیق، موزاییک و سنگ های رودخانه در آنها فضایی سبز و دلنشین ایجاد کرد به کار می رود.

رشته ی محوطه سازی در حال حاضر در دانشگاه های ایران جایگاهی ندارد و اغلب اساتید معماری برای آن سرفصل های بومی تعریف نکرده اند. البته در معماری تاریخی ایران، محوطه سازی در باغ ها، خانه های اشراف، کاخ ها و… به صورت حرفه‌ ای انجام می شد، به طوری که امضای معمارانی چون شیخ بهایی در پای بسیاری از باغ ها و کاخ های سلطنتی دیده می شود. شاید علت این امر رابطه پیشینیان ما با طبیعت و استفاده از درخت، حوض، استخر برای ایجاد خنکای طبیعی و مناظر دلپذیر در گذشته بوده است. معماران ایران قدیم با اتکا بر دانش خود در شهرهای کویری ایران هم باغ و مناظر طبیعی ایجاد می کردند.

امروزه با توجه به زندگی شهری معماری داخلی نسبت به محوطه سازی پیشرفت قابل توجهی داشته است؛ اما با توجه به همین زندگی شهری و دوری انسان از المان های طبیعی، می‌توان با محوطه سازی قسمتی از المان های خشن زندگی شهری را تلطیف کرد. این دانش با توجه به آب و هوای هر منطقه می تواند، بهترین منظر را از لحاظ پوشش گیاهی، مصرف آب و ایجاد محیط دلنشین برای هر 4 فصل ایجاد نماید. اگر به محوطه سازی از دریچه گردشگری نگاه کنیم، می توان در باغ های شهر هایی کویری مانند یزد به خدمت درآمدن طبیعت برای بهتر شدن محیط زندگی انسان را ببینیم. محوطه سازی اصولی در هر شهر و منطقه گردشگری، می تواند جذب گردشگر کند و تصویری واضح را در ذهن گردشگران از نوع معماری منظر و محوطه سازی ثبت کند.